ΕΙΝΑΙ ΤΕΛΙΚΑ ΤΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟ ΧΡΕΟΣ ΒΙΩΣΙΜΟ; (Μέρος 2)

Σε προηγούμενη ανάρτηση (εδώ) είχα ασχοληθεί με την προβολή του Ελληνικού χρέους  στο μέλλον σύμφωνα με κάποιες παραδοχές, και αν αυτό είναι βιώσιμο .

Στο σημερινό άρθρο θα ασχοληθώ με το Ελληνικό χρέος και πως αυτό συμπεριφέρεται όταν ξεπεράσει ένα κρίσιμο επίπεδο σε σχέση με το ΑΕΠ. Διερευνάται δηλαδή αν το χρέος μπορεί να μειωθεί λαμβάνοντας υπόψη τη μακροχρόνια σχέση του με το ΑΕΠ. Η μεθοδολογία που χρησιμοποιείται είναι η συνολοκλήρωση κατωφλίου (threshold cointegration) του Hansen και Seo 2002 .

Οι χρονοσειρές που χρησιμοποιούνται είναι ο λογάριθμος τους χρέους και ο λογάριθμος του ΑΕΠ. Τα στοιχεία καλύπτουν το χρονικό διάστημα από το 1973-2010  και τα αποτελέσματα της παλινδρόμησης εμφανίζονται παρακάτω.

Τα στοιχεία με τη μορφή λογαρίθμων είναι στάσιμα και το supLM test όταν το β είναι σταθερό στο 1 δεν είναι στατιστικά σημαντικό που σημαίνει πως η μηδενική υπόθεση της γραμμικότητας απορρίπτεται προς όφελος της εναλλακτικής (μη γραμμική).

Augmented Dickey-Fuller Unit Root Test on ...
Lndebt		Lngdp
t-Statistic	Prob.*	t-Statistic	Prob.*
-3,308723	0,023729	-2,483359	0,129355

Lagrange Multiplier Threshold Test

supLM Test Statistic:     15.572944

Fixed Regressor (Asymptotic) 0.05 Critical Value:    15.457945

Fixed Regressor (Asymptotic) P-Value:              0.048200

	First	Regime	Wt-1>=94%
			% Obs:	0,435897
		Equation	1
	Δgdp	stdev	t stat	pvalue
Wt-1	-0,22833	0,086957	-2,62578	0,030377
c	0,024014	0,015961	1,504542	0,170855
Δdgdpt-1	0,47001	0,177017	2,655169	0,029022
Δdebtt-1	0,122252	0,036953	3,308311	0,010725
		Equation	2
	Δdebt	stdev	t stat	pvalue
Wt-1	-0,314209	0,266704	-1,17812	0,272603
c	0,135544	0,049099	2,760626	0,024651
Δdgdpt-1	-0,702432	0,637644	-1,10161	0,30267
Δdebtt-1	0,141337	0,082794	1,707092	0,12619
	Second	Regime	Wt-1<94%
			% Obs:	0,564103
		Equation	1
	Δgdp	stdev	t stat	pvalue
Wt-1	-0,029805	0,011449	-2,60328	0,031457
c	0,129695	0,03054	4,246726	0,002812
Δdgdpt-1	-0,198125	0,11116	-1,78234	0,112548
Δdebtt-1	0,227869	0,037362	6,098951	0,00029
		Equation	2
	Δdebt	stdev	t stat	pvalue
Wt-1	0,025426	0,034893	0,728685	0,486975
c	0,460163	0,072357	6,35962	0,000218
Δdgdpt-1	-0,453584	0,464429	-0,97665	0,357348
Δdebtt-1	-0,331369	0,201781	-1,64222	0,13917

Η εκτίμηση του όρου διόρθωσης σφάλματος Wt-1 μας επιτρέπει να εκτιμήσουμε τη συμπεριφορά των υπό εξέταση μεταβλητών όταν η διαφορά τους είναι πάνω ή κάτω από το κατώφλι. Μπορούμε επίσης να εξετάσουμε και το μέγεθος αυτών των συντελεστών προκειμένου να αναλυθεί η διαδικασία προσαρμογής τους στη μακροχρόνια ισορροπία.  Το κατώφλι υπολογίζεται στο 94%. Αυτό σημαίνει πως όταν το χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ ξεπερνά το 94% τότε το ΑΕΠ μειώνεται. Το χρέος μειώνεται και αυτό αλλά η τιμή του δεν είναι στατιστικά σημαντική (pvalue=0.27). Από την άλλη όταν το χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ είναι κάτω από 94% τότε η ανταπόκριση του ΑΕΠ είναι οριακά αρνητική ενώ το χρέος εξακολουθεί να είναι μη στατιστικά σημαντικό.

Για λόγους σύγκρισης εφάρμοσα τη παραπάνω μεθοδολογία στο υπό εξέταση δείγμα, μειώνοντας το όμως, κατά ένα έτος κάθε φορά. Τα αποτελέσματα φαίνονται παρακάτω.

		2005		2006		2007		2008		2009		2010
	threshold	78%		78%		78%		78%		34%		94%
Wt-1>=threshold	lndebt	-1,05	(0,14)	-1,128	(0,131)	-1,065	(0,148)	-0,981	(0,176)	-0,237	(0,038)	-0,314	(0,266)
	lngdp	0,02	(0,047)	0,011	(0,041)	-0,0028	(0,041)	-0,035	(0,054)	-0,064	(0,03)	-0,228	(0,086)

Με έντονα οι στατιστικά σημαντικές μεταβλητές και μέσα στις παρενθέσεις η tstat.

Καταρχάς αυτό που πρέπει να επισημανθεί είναι πως το κατώφλι εμφανίζεται σταθερό τα έτη 2005-2008 στο 78%. Επίσης η μεταβλητή του χρέους στις περιπτώσεις που αυτή εμφανίζεται αυξημένη σε σχέση με το ΑΕΠ (πάνω από 78%) είναι στατιστικά σημαντική και αρνητική. Αυτό σημαίνει πως όλο το βάρος της δημοσιονομικής προσαρμογής έπεφτε στο χρέος και στη μείωση του είτε με αύξηση των φορολογικών εσόδων είτε με τη μείωση των δαπανών. Τη μόνη χρονιά που δεν είναι στατιστικά σημαντική η μεταβλητή του χρέους είναι το 2010 που η τιμή της ως ποσοστό του ΑΕΠ έφτασε το 140%. Επίσης η μεταβλητή του ΑΕΠ εμφανίζεται αρνητική και σημαντική (-0,228) δυσχεραίνοντας ακόμα περισσότερο το λόγο χρέος/ΑΕΠ.

Αν στα παραπάνω συνυπολογίσουμε και το κακό σενάριο εξέλιξης του χρέους μέχρι το 2020, τότε θεωρώ πως το χρέος σε αυτά τα επίπεδα καθίσταται μη βιώσιμο και απαιτείται ένα γενναίο κούρεμα για να επανέλθει σε επίπεδα κάτω από το 100% του ΑΕΠ. Το κακό σενάριο προβλέπει πως αν η ανάπτυξη για κάποιο λόγο παραμείνει χαμηλότερη κατά 1% από την προβλεπόμενη τότε το χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ θα παραμείνει σε επίπεδα του 160% μέχρι το 2020 (μωβ γραμμή)